SANOK / PODKARPACIE. W północno-zachodnim narożniku galicyjskiego rynku jest konstruowana XVIII-wieczna drewniana synagoga z Połańca (pow. staszowski), która uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Jest to unikatowe przedsięwzięcie w muzeach pod gołym niebem.
Synagoga była budynkiem drewnianym o konstrukcji przysłupowej i zrębowych ścianach wzmocnionych lisicami, czyli pionowymi elementami wzmacniającymi ściany, nakrytym czterospadowym gontowym dachem. Jej prostokątny zarys o wymiarach 22 na 11 metrów, tworzyły: kwadratowa sala główna, sień i izba poprzedzona od zachodu podcieniem oraz mieszczący się nad nimi babiniec, dostępny z dwukondygnacyjnej, pięcioprzęsłowej galerii. Wnętrze synagogi – ściany i czworoboczne zwierciadlane sklepienie – pokrywała wielobarwna polichromia przedstawiająca znaki zodiaku, rozety, symboliczne zwierzęta, skrzydlate smoki, wici roślinne, kwiaty, rozwinięte Tory oraz napisy.
Aron ha-kodesz z synagogi w Lesku, która zostanie zrekonstruowana
Ta jedyna w polskim muzealnictwie na wolnym powietrzu realizacja, oprócz oczywistych walorów turystycznych i kulturowych, pozwoli także na urządzenie w obszernym babińcu bożnicy stałej ekspozycji i bogatej kolekcji judaików zgromadzonych w MBL. W sali modlitw natomiast zrekonstruowane zostaną m.in. bima (ośmioboczna altana z balustradą i baldachimem) oraz aron ha-kodesz (ozdobna szafa ołtarzowa do przechowywania zwojów Tory), witraże w oknach, a w dalszej kolejności malowidła na ścianach i sklepieniach.
Pieczołowicie odtworzona bożnica, na tle zrekonstruowanego galicyjskiego rynku, będzie stanowią znakomite uzupełnienie obrazu karpackiej wielokulturowości prezentowanej w sanockim skansenie.
Synagoga w Połańcu
Synagoga w Połańcu
