Rudenka (ok.370 - 380 m n.p.m.) – to wieś u podnóża wschodniej części Gór Słonnych położona w malowniczej dolinie potoku w Parku Krajobrazowym Gór Słonnych. Posiada szkołę podstawową, zakład drzewny, Wiejski Dom Kultury z barem, sklep spożywczy, kościół filialny rz. kat. Tutaj ma swą siedzibę Stowarzyszenie QUO VADIS, które przygotowuje na malowniczym wzgórzu na krańcu wsi budowę własnego Domu Rekolekcyjnego. Ważniejsze epizody z przeszłości: 1526 r. – w źródłach pojawia się po raz pierwszy wzmianka o wsi założonej na prawie wołoskim w sobieńskich dobrach Kmitów. 1580 r. – wieś przeszła w ręce Stadnickich wraz z dobrami Sobieńskimi i była posiadłością prywatną. XVII w. – miejscowość należała do Grochowskich. 1672 r. – podczas ostatniego już najazdu czambułów tatarskich Nuradyn-Soltana na Bieszczady we wsi ocalały tylko 4 domy, ordyńcy ograbili i spalili wieś, a mieszkańców uprowadzili na wschód do niewoli. Miejscowość była wówczas własnością Bukowskich. XIX w. – wieś przeszła w posiadanie Balów. 1921 r. – wieś liczyła 81 domów i 530 mieszkańców (408 greko-katolików, 100 łacinników, 22 Żydów wyznania mojżeszowego. 1944 r. – 14 września z rejonu Manasterca i Gór Słonnych została wprowadzona do walki 237 dywizja 11 korpusu piechoty 4 frontu ukraińskiego. Nacierając na Uherce złamała ona opór Niemców na rubieży Bezmiechowa Dolna – Bezmiechowa Górna, posunęła się o 6 km i do końca dnia zdobyła Jankowce, Rudenkę i Olszanicę. Osiągnięcie prze 267 i 237 dywizje piechoty wyznaczonych rubieży rozszerzyło wyłom w obronie nieprzyjaciela do 12 km i umożliwiło wprowadzenie do walki sił głównych 11 korpusu piechoty z rubieży Lesko – Jankowce – Rudenka. 1945 r. – podczas spisu powszechnego ludności przeprowadzonego w dniu 10 stycznia przez sołtysa Michała Prystasza wykazano, iż we wsi mieszkało 248 osób dorosłych i 202 dzieci (wykazy imienne). – w czasie zabawy we wsi UPA schwytała komendanta UB z Leska. Podczas przesłuchania wydał całą siatkę informatorów w powiecie leskim. Podobno korzystając z jego dokumentów ciężko ranny dowódca sotni UPA „Burłaka” dwukrotnie leczył się w polskich szpitalach. – Według kolejnego spisu ludności z 13 VI we wsi wykazano: 190 osób dorosłych pow. 18 lat (19 Polaków i 171 Ukraińców) oraz 283 dzieci (12 Polskich i 271 Ukraińskich). Stosowano kryterium wyznaniowe. – do końca 1945 r. na mocy umowy o repatriacji ludności wysiedlono na wschód do USRR 42 osoby podające narodowość ukraińską. We wsi pozostało 30 rodzin mieszanych liczących 113 osób. 1947 r. – w maju podczas akcji Wisła 432 mieszkańców zaliczonych do narodowości rusińskiej wysiedlono na tzw. Ziemie Odzyskane. Warto zobaczyć: Za szkołą na wzgórzu po prawej stronie drogi zabytkowa drewniana cerkiew filialna z 1843 r. p.w. Soboru Matki Bożej. Po 1947 r. użytkowana była jako magazyn zboża. Około 1970 r. zachowany był jeszcze kompletny ikonostas z XIX w oraz kilka starszych ikon z XVII – XVIII w. W 1971 r. świątynię przekazano w użytkowanie łacińskiej parafii w Uhercach Mineralnych. W 1976 r. nastąpiła kradzież większości wyposażenia, a ostatnie 3 ikony sprzedano Muzeum Historycznemu w Sanoku. Ikonostas pozbawiony ikon przecięty został na trzy części. Środkową przesunięto w głąb prezbiterium i ustawiono ok. 1.5 m od tylnej ściany tworząc w ten sposób małą zakrystię. W nawie głównej XIX – wieczna polichromia z przedstawieniem św. Trójcy. Obok cmentarz cerkiewny pozbawiony nagrobków otoczony drzewami. Według schematyzmów - liczba wiernych obrządku gr. kat. wynosiła: w 1890 – 420, w 1918 – 437, w 1938 - 545. Dziś cerkiew pełni funkcję filialnego kościoła p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy rzymskokatolickiej parafii Uherce Mineralne. Stanisław Orłowski – Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych „KARPATY”
Pokaż obiekty z miejscowości Rudenka
