Sobień (450 m n.p.m.) – to dawne wzgórze obronne nad zakolem Sanu między Manastercem a Załużem. Już od X do XIII w. istniał tutaj gród obronny z podgrodziem, a następnie król Kazimierz Wielki wzniósł obronny zamek murowany w celu podniesienia bezpieczeństwa w pobliżu wschodnich granic państwa. Dziś porośnięte lasem jest cennym rezerwatem przyrody. Na wierzchołku wzgórzu znajdują się ruiny średniowiecznego zamku Kmitów – znanego rodu rycerskiego, któremu zawdzięczamy zasiedlanie Bieszczadów w dolinie Sanu. Kmitowie byli wielkim rodem magnackim, od XIV do XVI wieku słynęli z wybitnych mężów stanu, dyplomatów, znakomitych rycerzy i gospodarzy. Byli panami na Wiśniczu, Sobieniu i Lesku.
Ważniejsze epizody z przeszłości:
1350 r. - zamek Sobień wzniesiono na miejscu dawnego grodu obronnego, (który istniał w XIII wieku wraz z podgrodziem) jako jedną z 52 warowni króla Kazimierza Wielkiego po zajęciu przezeń Rusi Czerwonej w latach 1340 – 1350. 1373 r. - Źródła historyczne wymieniają warownię pod nazwą „Soban”. O jego budowę zabiegał u monarchy Piotr Kmita, wówczas marszałek wielki koronny. 1417 r. – 2 maja na zamku Sobień marszałek wielki koronny Piotr Kmita wydał ucztę weselną dla króla Władysława Jagiełły po poślubieniu w Sanoku kolejnej żony Elżbiety Granowskiej z Pileckich. Zamek był wówczas wspaniała rezydencją i posiadał system centralnego ogrzewania polegającego na rozprowadzaniu po obiekcie kanałami wykonanymi w murach ciepłego powietrza ogrzewanego specjalnym piecem kamiennym. 1436 r. - po raz kolejny występuje w źródłach jako siedziba rycerskiego rodu Kmitów i centrum ich klucza dóbr nad Sanem w Bieszczadach. 1474 r. – dobra Kmitów najechał magnat węgierski Maciej Korwin. Po długim oblężeniu zamku i bezskutecznych szturmach sprowadził minerów. Ci wykonali wykopy pod mury obronne i część ich wysadzili prochem tworząc wyłom. Węgrzy wdarli się wówczas do warowni, zniszczyli ją i spalili zamek. Spustoszenia były tak duże, iż odbudowa zamku okazała się zbyt kosztowna. 1523 r. – Kmitowie opuścili to miejsce i przenieśli swą siedzibę do Leska, gdzie wybudowali nowy zamek, kościół i przyczynili się do rozwoju nowego miasta. Dzięki nim powstawały w okolicy nowe wsie i folwarki, napływali osadnicy m.in. aż z nad Renu i Moraw (Niemcy), budowano trakty handlowe, kościoły murowane i wznoszono mury obronne miast. Warto zobaczyć: 1. Ruiny średniowiecznego gotyckiego zamku z czasów Kazimierza Wielkiego i Władysława Jagiełły zniszczonego przez najazd Węgrów w 1474 r. 2. Rezerwat przyrody o nazwie „Góra Sobień” o pow. 5,34 ha powstał w 1970 r. Ma on charakter leśno – faunistyczno - krajobrazowy. Ochroną objęto ruiny zamku wraz z otoczeniem, fragment lasu mieszanego z chronionymi gatunkami roślin zielnych w runie (m.in. lilia złotogłów, barwinek pospolity, wawrzynek wilczełyko, tojad dzióbowaty i mołdawski, pokrzyk wilcza jagoda), rzadką faunę kserotermiczną (pająki, ryjkowce, sieciarki, skaponogi, roztocza itp.) i krajobraz. W celu jego poznania specjaliści z Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych i Nadleśnictwa Lesko wykonali w kolorze zielonym znakowaną 3 km ścieżkę przyrodniczą i platformę widokową na ruinach z cudowną panoramą na dolinę Sanu, Łukawicę, Wolę Postołową i Bieszczady po szczyt Łopiennika. (Bezpłatny egz. Przewodnika po ścieżce przyrodniczej można otrzymać w Nadleśnictwie Lesko w Łączkach (tel. 469 64 18, 469 64 60). Opracował Stanisław Orłowski - Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych "KARPATY"
Pokaż obiekty z miejscowości Sobień
